Sonhaber'i takip etmek ve haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesini sağlamak için buraya tıklayın.
Pek çok kişi uyumadan önce hızlıca bir mesaja cevap vermek, kısa bir video izlemek ya da sosyal medyada gezinmek istiyor. Ancak bu masum görünen davranış, uyku kalitesi üzerinde tahmin edilenden daha ciddi etkiler yaratabiliyor.
Bilimsel araştırmalar, yatmadan önce ekran kullanımının doğal uyku–uyanıklık döngüsünü bozduğunu gösteriyor. Bu durum hem uykuya dalmayı zorlaştırıyor hem de gece boyunca derin uykuya ulaşmayı engelliyor.
Mavi ışığın beyin üzerindeki etkisi
Akıllı telefonlar, tabletler ve dizüstü bilgisayarlar mavi ışık yayıyor. Beyin bu ışığı gündüz ışığı gibi algılıyor ve bu durum melatonin üretimini, yani vücudu uykuya hazırlayan hormonun salgılanmasını doğrudan etkiliyor.
Yatmadan hemen önce ekrana bakmak melatonin salınımını bastırarak kişiyi olması gerekenden daha uyanık tutuyor. Bunun sonucunda uykuya geçiş gecikiyor, gece boyunca daha sık uyanmalar yaşanıyor ve sabah yorgun kalkılıyor.
Üstelik telefonda “rahatça” gezindiğinizi düşünseniz bile ışık uyarımları ve içerikler beyni aktif tutuyor. Zihin gevşeme evresine geçmekte zorlanıyor.
İçerik kaynaklı uyarılma ve stres
Yalnızca ışık değil, tüketilen içerik de uyku kalitesini etkiliyor. Sosyal medya akışları, haberler ve mesajlar duygusal tepkileri tetikleyerek zihni yoğun biçimde meşgul ediyor.
Bu uyarımlar stres yaratabiliyor ve uykuya geçişi geciktiriyor. Eğlenceli videolar ya da ilham verici gönderiler bile beynin “ödül hormonu” dopamin salgılamasına neden olarak telefonu bırakmayı zorlaştırıyor ve ekran süresini fark edilmeden uzatıyor.
Kötü uykunun uzun vadeli zararları
Uyku düzeninin bozulması kronik uykusuzluğa yol açabiliyor. Kronik uykusuzluk; konsantrasyon düşüklüğü, ruh hâli bozuklukları, bağışıklık sisteminin zayıflaması, stres artışı, kilo sorunları ve kalp–damar hastalıkları riskinin yükselmesi gibi ciddi sonuçlarla ilişkilendiriliyor.
Vücut gece boyunca yeterince yenilenemediğinde hem fiziksel hem de zihinsel sağlık olumsuz etkileniyor.
Daha iyi uyku için neler yapılabilir?
Daha kaliteli bir uyku için şu adımlar öneriliyor:
- Yatmadan en az bir saat önce akıllı telefon, tablet veya bilgisayar kullanımını bırakmak
- Telefonu yatak odasından uzak tutmak
- Belirli bir saatten sonra “çevrimdışı” olmak
- Kitap okumak, nefes egzersizleri yapmak veya sakin bir müzik eşliğinde gevşeme rutini oluşturmak
Telefon kullanılması gerekiyorsa mavi ışık filtresi veya gece modu etkileri sınırlı ölçüde azaltabilir; ancak en etkili yöntem ekran kullanımını uyku öncesinde tamamen sınırlamaktır.
©Sonhaber.eu
