Her yıl on binlerce insan, çalışamaz hale geldiğinde WIA ödeneğinden yararlanmak zorunda kalıyor. Ancak bu ödenekte özellikle düşük ücretle çalışan insanlara adaletli davranılmıyor. Kamu yayıncısı BNN Vara’da yayınlanan Zembla adlı programın yapımcıları tarafından ortaya çıkartılan bu husus, WIA ödeneklilerinin nasıl mağdur edildiğini gözler önüne serdi.
1 Ocak 2004 tarihinden itibaren WAO’nun yerini WIA ödeneği aldı. Bu sistemde artık neyi yapamayacağınız değil, neyi hala yapabileceğiniz önemli. Tüm bunların amacı, kapasiteye göre çalışma yoluyla daha fazla insanın işe girmesini sağlamak. WIA ödenek miktarı hesaplanırken 'ne kadar hasta olduğunuz' değil, çalıştığınız dönemde maaşınızın ne kadar yüksek olduğu esas alınıyor. Bu durum özellikle çalıştığı dönemde düşük maaş alan kişiler için adaletsiz bir sonuç doğuruyor.
WIA (İşgücü Kapasitesine göre İş ve Gelir) hastalığı nedeniyle çalışamayan ya da daha az çalışmak zorunda kalan kişiler ile hastalığı nedeniyle eski maaşını alamayan kişilere veriliyor.
Örneğin çalışırken bir hastalık nedeniyle iş göremez hale geldiniz, WIA ödeneğine başvurdunuz. Zembla’ya göre eğer maaşınız yüksekse muhtemelen yardım alacaksınız. Ama yarı zamanlı çalışıyorsanız veya maaşınız düşükse WIA ödeneği almanıza hak tanınmayacak.
WIA sistemi nasıl çalışıyor?
Çalışamayacak kadar hasta olduğunuz nedeniyle yardım almak için başvurduğunuzda, sizi muayene eden ve bir sağlık raporu hazırlayan bir sigorta doktoru tarafından mülakata alınıyorsunuz. Görüşme sırasında, neleri yapıp neleri yapamayacağınıza dair bir dizi soruya cevap vermeniz gerekiyor. Örneğin, “hastalığınız nedeniyle hala iyi yazabiliyor, konuşabiliyor, yürüyebiliyor ve iş yerindeki sorunlarla başa çıkabiliyor musunuz?” gibi. Bu görüşmelerde kişilere o kadar çok soru soruluyor ki, bir süre sonra insan artık ne söylediğini bilemez hale geliyor.
Sigorta doktorunun doldurduğu tüm liste iş sağlığı uzmanı tarafından sisteme giriliyor. Ardından bir algoritma, hastalığınızla birlikte hangi işleri yapabileceğinize bakıyor. Sistem, Hollanda'da 6 binden fazla mesleği içeren bir tür dijital kart dizininden seçim yapıyor. Sistemde teorik olarak hala yapabileceğiniz işlerin bir listesi çıkarılıyor. Bir istihdam uzmanı en iyi ödeme yapan üç işi belirliyor.
Programda açıklanan bir örnekte bakım elemanı olarak uzun süre çalıştıktan sonra iş göremez hale gelen Marieke’nın durumu mercek altına alındı. Marieke'nin durumunda da “yalıtım malzemeleriyle çalışan üretim personeli” kategorisinde üç iş çıkıyor.
Şimdi Marieke bu işlevleri gerçekten yerine getirmek zorundaymış gibi görünüyor ama durum böyle değil. UWV, iş göremezlik yüzdesini hesaplamak için algoritmanın verdiği üç işin gelirini kullanarak ortalama bir gelir belirliyor.
Örnek Bir hastanede bir kardiyolog ve bir hemşirenin çalıştığını, kardiyoloğun saat başına 70 €, hemşirenin ise saat başına 16 € kazandığını düşünelim. Her ikisi de aynı şekilde hastalanır ve sonuç olarak artık işlerini yapamaz ve 2 yıllık hastalık süresinden sonra sosyal yardım başvurusunda bulunurlar. UWV, sistemi kullanarak hem kardiyolog hem de hemşirenin hala üç iş yapabileceği sonucuna varır: Ekskavatör operatörü, resepsiyonist ve dolum ekibi personeli
Bu işlerin her birinin maaşının ortalamasını alan UWV, bunu hem kardiyoloğun hem de hemşirenin son kazandığı maaşı hesaplamak için kullanıyor. Kardiyolog saat başına ücreti 70 €'dan 13 €'ya iner yani yüzde 81 gelir kaybı yaşar. Çünkü UWV’ye göre bu kardiyolog yüzde 81 iş göremez durumdadır.
Hemşirenin geliri ise saat başına 16'dan 13 €'ya düşer, yani gelirinden yüzde 19 kaybeder. UWV’ye göre bu hemşire yüzde 19 çalışamaz durumdadır.
ILO sert bir şekilde eleştirdi
Birleşmiş Milletlere bağlı bir kuruluş olan ILO'nun Hollanda'nın malulen iş göremez olan kişilere yönelik muamelesini eleştiren sert bir rapor yazdı. Raporda, Hollanda'nın imzaladığı ILO sözleşmesine göre, yapılanlara hiçbir şekilde izin verilmemesini gerektiği belirtildi ve “derin kaygı” duyulduğu dile getirildi.
©Sonhaber.eu
Haberlerimizi İnstagram hesabımızdan da takip edebilirsiniz.
WhatsAppta ücretsiz bültenimize abone olun, Hollanda ve diğer Avrupa ülkeleri gündeminden seçtiğimiz haberler her gün telefonunuza gelsin! Abone olmak için tıklayın
Sitemizde yayımlanan haberlerin her türlü hakkı SONHABER.eu’ya aittir. Haberin linki kaynak olarak gösterilmeden alınan haberler için hukuki işlem başlatılacaktır.
