Sonhaber'i takip etmek ve haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesini sağlamak için buraya tıklayın.
Hollanda’da önümüzdeki hafta yapılacak erken genel seçimler için partilerin sunduğu programlar değişiklik gösteriyor. Hollanda Barolar Birliği (NOvA) adına çalışan bağımsız Hukukun Üstünlüğü Denetim Komisyonu tarafından yapılan açıklamada çarpıcı bir detay ortaya çıktı. Komisyona göre çoğu programda hukukun üstünlüğü ilkesiyle çelişen ya da bu ilke açısından ciddi risk taşıyan rekor sayıda öneri yer alıyor.
Hukukun üstünlüğü “rahat bir mülk değil”
NOvA, seçmenlere partilerin politik önerilerinin hukuki açıdan ne anlama geldiğini göstermek amacıyla akademisyenler ve avukatlardan oluşan bağımsız bir komisyona partilerin programlarını incelettirdi. Komisyon, herhangi bir siyasi tutum almadan, önerileri ulusal ve uluslararası düzeyde kabul gören asgari hukuki standartlar çerçevesinde değerlendirdi.
Komisyon Başkanı Elaine Mak, sonuçlarla ilgili yaptığı açıklamada, “Seçim programlarındaki birçok öneri, hukukun üstünlüğüyle temel noktalarda çelişiyor. Bu yıl, eleştiriyi geçemeyen rekor sayıda öneriyle karşı karşıyayız.” dedi ve bu durumu son derece endişe verici bulduğunu açıkladı.
NOvA Genel Dekanı Sanne van Oers ise, “Komisyonun raporunda da belirtildiği gibi, hukukun üstünlüğü ‘rahat bir mülk’ değildir. Sürekli olarak korunması ve güçlendirilmesi gerekir. Hollanda Barolar Birliği olarak biz de bu değerlere sahip çıkmayı görev biliyoruz. Bu inceleme, hangi önerilerin risk oluşturduğunu, hangilerinin ise hukukun üstünlüğünü güçlendirebileceğini net biçimde ortaya koyuyor.” açıklamasında bulundu.
Hukukun sınırlarını zorlayan öneriler
Komisyon, bazı partilerin hukuk devleti sınırlarını zorlayan veya doğrudan tehdit eden bazı önerilerini şu örneklerle açıkladı:
- Sokakta gösteri hakkının kısıtlanması,
- Toplu davalar için mahkeme yolunun kapatılması,
- Hollanda hukuk düzenini destekleyen uluslararası anlaşmaların sorgulanması ve
- Yargı bağımsızlığını zayıflatabilecek girişimler bulunuyor.
Dikkat çekici uyarı
Komisyon, değerlendirmelerinde “trafik lambası yöntemi” uyguluyor. Buna göre, hukukun üstünlüğünü güçlendiren öneriler yeşil, risk taşıyan öneriler sarı ve hukukun temel ilkeleriyle çelişen öneriler ise kırmızı olarak sınıflandırılıyor.
Komisyona göre, 2012 yılından bu yana yapılan incelemeler endişe verici bir eğilimi de ortaya koyuyor. 2012 seçimlerinde incelenen programlardan yalnızca ikisinde kırmızı işaretli öneriler varken, 2017’de bu sayı 13 partiden 5’ine yükseldi. 2021’de değerlendirilen 14 programın 7’sinde, 2023’te ise 18 programın 10’unda hukukun üstünlüğüyle çelişen öneriler tespit edildi.
2025 yılı için sunulan parti programlarında ise incelenen 15 programın 12’sinde en az bir kırmızı uyarı almış madde bulundu. Programların yaklaşık üçte ikisinde birden fazla hukuka aykırı öneri yer alması, bunun münferit bir durum değil, giderek sertleşen ve kutuplaşan siyasi söylemle paralel bir eğilim olduğunu gösterdi.
Komisyon, ayrıca neredeyse tüm programlarda hukukun üstünlüğü açısından risk içeren öneriler bulunduğunu, ancak umut verici bir şekilde yalnızca iki parti dışında tüm siyasi oluşumların hukuku güçlendirecek öneriler de sunduğunu belirtti.
©Sonhaber.eu
