Haber: Halil Uygun
Belçika’da uzun görüşmelerin ardından yeni bütçe taslağı kabul edildi. Bununla birlikte gündelik hayatımızı etkileyecek yeni değişiklikler de kabul edilmiş oldu. KDV’lerden sağlık katkı paylarına, e-ticaretten enerjiye kadar birçok kalemde artış olacağı görüldü. Çoğu kalemin 2026’da, uçuş vergisindeki artışın ise 2027’de yürürlüğe gireceği belli oldu.
Hükümet, önlemleri bütçe disiplinini sağlamak ve çevresel hedeflere katkı sağlamak amacıyla savunurken; muhalefet ve tüketici örgütleri orta sınıf ile düşük gelirli hanelerin üzerindeki yükün artacağı uyarısında bulunuyor.
İşte yeni bütçenin içeriği…
Hangi kalemler, ne zaman uygulanacak?
Hükümetin açıkladığı ana değişiklikler şöyle sıralanıyor:
- Takeaway ve hazır yemekler için KDV oranı: 2026 itibarıyla yüzde 6’dan 12’ye çıkacak.
- Otel ve kamp konaklamaları: 2026’dan itibaren yüzde 12 KDV kapsamına alınacak.
- Doğal gaz: 2026’da akaryakıt benzeri ek vergi uygulanacak.
- Elektrik faturaları: 2026’da bazı vergi kalemlerinde nispi indirim öngörülüyor
- Yurt dışı e-ticaret: 2026’dan itibaren küçük paket başına 2 euro ek vergi alınacak.
- Sağlık katkı payları: 2026’da doktor ve tedavilerde kişisel katkı payları artırılıyor.
- Kısa mesafe / AB içi uçuş vergisi: 2027’de oran %5’ten %10’a yükseltilecek.
Hükümet, bu paketin toplam mali etkisi ve değişikliklerin farklı gelir gruplarına yansımasının nasıl olacağına dair detaylı hesaplamayı henüz açıklamış değil.
Sonhaber'i takip etmek ve haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesini sağlamak için buraya tıklayın.
Neler değişiyor
1) Takeaway ve hazır yemekler:
Hükümet, hazır yemek ve takeaway (paket servis) ürünlerine uygulanan düşük KDV oranını iki katına çıkarıyor. Buna göre KDV yüzde 6’dan yüzde 12’ye çıkıyor
Amaç hizmet sektöründen elde edilen geliri artırmak.
Bu durum sık takeaway tüketen haneler için aylık gıda harcamalarında kayda değer artış söz konusu olabilir; restoranlar ve paket servis çalışanları da fiyat/ciro dengesiyle karşılaşacak.
2) Otel ve kamp konaklamalarında KDV
Turizm konaklama hizmetlerinde KDV’nin daha yaygın uygulanması; kamp alanları da kapsama alınacak.
Bu durumun Staycation (ülke içi tatil) maliyeti yükselebileceği, turizm işletmelerinin fiyat ayarlamasına gidebileceği belirtiliyor.
3) Enerji kalemleri: Doğal gazda yeni vergi, elektrikte küçük indirim
Doğal gaza, akaryakıt benzeri ek bir vergi getiriliyor. Bu, maliyetleri doğrudan ısıtma/sanayi giderlerine yansıtabilir.
Elektrik faturalarında bazı vergi kalemlerinde azaltma öngörülüyor. Hükümet bu adımı özellikle düşük gelirli haneleri korumak ve karbon hedeflerini gözetmek amacıyla dengeliyor.
Net etki hane bazında ve tüketim profiline göre değişecek. Isınma doğal gaza dayanan haneler daha fazla etkilenecek.
4) E-ticaret (yurt dışı küçük paketler)
Yurt dışından yapılan alışverişlerde küçük paket teslimatlarına yaklaşık 2 euroluk yeni bir vergi konacak. Bu sayede e-ticaret üzerinden vergi kayıpları azaltılacak ve yerel perakendeciye destek verilecek.
5) Sağlık harcamaları: hasta katkı payı artışı
Doktor muayene ve bazı tedavilerde kişisel katkı paylarının yükseltilmesi planlanıyor. Bu durumdan kronik hasta ve düzenli sağlık hizmeti kullanan haneler bütçesel açıdan daha fazla etkilenebilir.
6) Uçuş vergisi (2027)
havacılık kaynaklı emisyonları sınırlamak ve yerel ulaşım ile çevresel maliyetler arasında ayarlama yapmak amacıyla, Avrupa içi kısa mesafe uçuşlarda kişi başı vergi 2027’den itibaren 5 eurodan 10 euroya artırılacak. Sıklıkla kısa mesafe uçuş yapan kişiler için seyahat maliyeti artacak.
Hükümetin gerekçesi ve hedefleri
Hükümet kaynakları paketin amacını şu şekilde açıklıyor:
- Bütçe disiplinini sağlamak ve mali açığı azaltmak,
- Avrupa Birliği içinde rekabet gücünü korumak,
- Çevresel hedeflere (kısa mesafe uçuşlarını azaltma gibi) katkı sağlamak,
- E-ticaret ve hizmet sektöründe vergi tabanını genişletmek.
Hükümetin resmi açıklamasında ayrıca “etkinin adil dağılımı için istisnalar ve destek mekanizmaları değerlendirilecek” gibi ifadeler yer alıyor; ancak hangi desteklerin kimlere nasıl verileceği henüz net değil.
Muhalefet ve sivil toplumdan art arda eleştiriler
Hükümet paketinin açıklanmasının ardından muhalefet partileri ve sivil toplum kuruluşlarından güçlü tepkiler geldi. Muhalefet, özellikle KDV artışlarının orta gelirli hanelere orantısız bir yük getirdiğini belirterek düzenlemelerin tüketimi ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceği uyarısında bulundu. Bazı partiler, “Zaten zayıflayan iç talep, bu vergi artışlarıyla daha da baskılanacak” değerlendirmesini yaptı.
Sendikalar ve tüketici örgütleri ise sağlık katkı paylarının yükselmesi ile gıda ve hazır yemeklerdeki KDV artışının düşük gelirli ve kırılgan grupları daha ağır biçimde etkileyeceğine dikkat çekiyor. Bu kuruluşlar, tüketim vergileri yerine gelir vergisi dilimlerinde adım atılması gerektiğini savunarak paketin yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulundu.
İş dünyası ve turizm sektörü temsilcileri de otel konaklamalarına ve seyahatlere getirilen yeni vergi yüklerinin hem yerel turizmi hem de havacılık sektörünü zorlayacağı görüşünde. Buna karşılık çevre örgütleri, kısa mesafe uçuşlarda verginin artırılmasını olumlu karşılarken, bunun iklim hedefleri açısından tek başına yetersiz bir adım olduğunu vurguluyor.
Haneler ve işletmeler için olası ekonomik etkiler
Paketin farklı gelir gruplarına ve sektörlere tam etkisi henüz açıklanmadığından net rakamlar bulunmuyor; ancak mevcut verilere göre bazı genel sonuçlar şimdiden öngörülebiliyor.
Düşük gelirli haneler açısından, artan sağlık katkı payları ve hazır yemeklerdeki KDV yükselişi doğrudan bütçe baskısı yaratabilir. Özellikle hükümetin henüz duyurmadığı sosyal telafi mekanizmalarının gecikmesi, bu grupların yükünü daha da ağırlaştırabilir.
Orta gelirli tüketicilerin ise hazır yemek tüketimi, online alışveriş alışkanlıkları ve kısa mesafe uçuş tercihleri nedeniyle düzenlemeleri daha fazla hissedeceği değerlendiriliyor.
Turizm ve konaklama sektörü, otel KDV oranının yükselmesiyle talep daralması riskiyle karşı karşıya. Sektör temsilcileri, iç turizmde fiyat esnekliğinin sınırlı olduğunu ve fiyat artışlarının rezervasyonları olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.
Restoranlar ve paket servis işletmeleri açısından da KDV artışı fiyatların kaçınılmaz olarak yükselmesine yol açabilir. Fiyatların artmasına tüketicinin tepki vermesi durumunda özellikle küçük işletmelerde ciro kaybı gündeme gelebilir.
Online ticarette yoğun çalışan KOBİ’ler içinse küçük paket başına getirilen ek vergi, tedarik maliyetlerinin artmasına ve rekabet gücünün zayıflamasına neden olabilir.
©Sonhaber.eu