Kimilerinin çok sevdiği, kimilerinin nefret ettiği hatta çekindiği, Yavuz Nufel, ilhan Karaçay’ın gözünde nasıl birisi,nasıl tanıştılar, Yavuz Nufel deli mi dahi mi?
işte dünden beri merak edilen, tartışılan Harika Ufuk’un röportajı ile zenginleştirilen işte İlhan Karaçay’ın noktasına virgülüne dokunmadan o yazısı:
Kendine 'HİÇ' adını yakıştırmış
ama, aslında 'ÇOK' şey...
Yavuz Nufel, kalemi ve dili ile muhteşem bir şair-yazar.
O'nu ilk kez Rotterdam'da bir restaurantta, Zeki Müren'in rakibi olarak lanse edilen Yılmaz Morgül konseri sırasında görmüştüm.
Ailece gitmiştik oraya. Gecenin sunuculuğunu yapmakta olan bir genç, güzel laflar ediyor ve çok da güzel şiir okuyordu. Piyanist Şantör Ferdi Özbeğen gibi, salondakilere de ismen hitap ediyor ve 'Hoş geldiniz' diyordu. Öyle ki, hemen hemen söylenmedik isim kalmamıştı.
Yanımdaki kızım bana, 'Baba, bu beyefendi herkesin ismini zikretti de senin ismini neden zikretmedi. Seni tanımıyor mu, bilinçli mi yapıyor' diye sordu.
Ben de, 'Tanımıyordur herhalde. Zira ben de kendisini ilk defa görüyorum.Yeni gelmiştir herhalde' dedim ama, kafamda istifhamlar dolaşmıştı.
Aradan aylar geçti, bazı yayınlarda aynı gencin yazılarını görmeye başladım.
Adını da o zaman öğrendim: Yavuz Nufel.
O da yazar takımına iştirak ettikten sonra bir şekilde tanıştık. Kafamda istifham yaratan tavrının nedenini çok merak etmiştim ama, o konuya hiç girmedim. Zira bende iyi bir hava yaratmıştı.
Yavuz Nufel, Hollanda'da artık tanınan bir yazar olmaya başlamıştı.
Daha sonra O'nu şiirleriyle tanımaya başladık. Marmara depremi sonrasında yazdığı şiir, okuyan ve duyan herkese göz yaşı döktürecek nitelikteydi.
Yavuz Nufel, Hollanda'da artık bir simge olmaya başlamıştı. O'nu sahnelerde görmeye başladık.
Özel olarak organize ettiği programlarda, One Man Show misali sanat icra ediyor ve şiirler okuyordu.
Yavuz Nufel, Hollanda'da artık bir ekol olmuştu.
Ama O, Hollanda sınırlarını aşmak istiyordu. Türkiye'nin çeşitli kentlerinde özel programlar yapmaya başladı. Adana'ya ve Mersin'e geldiği zaman ben de oradaydım. Evimde misafirim oldu.
O zaman bana, 'Abi senin yaşam öykünü yazayım mı' diye sordu.
Ben de, 'Yazılmış bir yaşam öyküm var. Onu al ve kafana göre işle' dedim. Ama O, bununla yetinmedi. Sorular sıraladı. Daha sonra da benim yaşam öykümü kendine has kıvrak diliyle yazdı.
Yavuz Nufel, benim hakkımda yazdıklarını şöyle değerlendirmişti:
'40 Yıl 40 İnsan 40 Öykü kitabımdaki öyküsünü severek, mesleki büyük bir ilgi ile dinleyip yazdığım İlhan ağabey, bir anılar deryası idi. Kitapta sayfa sayısı sınırlı olması nedeniyle yer veremediğim anılarını bir şekilde gelecek nesillere duyurmazsam; 40 yıllık Avrupa Türk Tarihinin; göç destanının büyük bir kısmı eksik kalacaktı.
Kitabım yayınlandıktan iki sene sonra yayın hayatına başlayan Kanal Avrupa için bir belgesel çekmek için anlaşmıştım. Yapımcım, Amsterdam Türk Evi olacaktı. Uzun görüşmeler sonunda “Mavinin Destanı” adıyla 13 bölümlük bir belgesel çekmeye karar vermiştik. Her bölüm kendi içinde “Kök salanlar, İz bırakanlar, Gezdik-Gördük-Sorduk” başlıkları altında üç ayrı bölümden oluşacaktı..
İlhan Ağabeyin anlatacakları her üç bölümün de içini öyle dolduracak türden şeylerdi ki, bir haftalık yayının her üç bölümünü de ona ayırsak yine yetmeyecekti. Karşımda bir ömre sığmayacak olaylara tanıklık etmiş bir yaşayan tarih vardı.
Televizyonculuğu bilen bilir, ekranlarda bazı şeyleri anlatmak, yazı ile anlatmaktan çok daha zor ve farklıdır. Çünkü zamanla yarışırsınız. Bir çok konuyu kısa başlıklar, özet halinde anlatmaya çalıştık.
İlhan ağabey anlatıyor, anlatırken yaşıyor, ben ise pür dikkat dinleyerek notlar alıyordum.'
Çok beğendiğin o öyküyü, 'Türkiye-Hollanda Arasında 400 Yıllık Resmi İlişkiler ve Hollanda^ya Türk Göçünün 50'nci Yılı' kitabımda kullandım.
Programlarına 'HİÇ' adını yakıştıran ve kendini bir hiçmiş gibi lanse eden Yavuz Nufel, aslında 'ÇOK' şeydi. O ÇOK'lar o kadar çok ki, kendisinden bir 'dahi' olarak da bahsedilebilirdi.
Yavuz Nufel, aslında Nufel Yavuz'muş.
Adana ve Mersin'e geldiği zaman, Harika Ufuk O'nunla bir söyleşi yapmış ve yayınlamış.
O söyleşi şöyleydi:
-Sevgili Nufel, sizi tanıyanların pek çoğu adınızın Nufel soyadınızın Yavuz olduğunu bilmez. Neden Nufel Yavuz değil de Yavuz Nufel’i tercih ettiniz?
-'Evet, adım pek bilinen bir ad değil. Adımı ilk kez duyan doğru telaffuz etmek için bir kaç kez soruyor. Hatta “ü” harfi ile söyleyenler ve Nüfel diyenler var. Nilüfer, Nüfel, Lüfer diyorlar. Ben de babamın bana koyduğu bu istisna, müstesna ad deforme olmasın diye böyle bir çözüm buldum. Adım soyadım, soyadım ise adım oldu.'
-Yavuz Nufel kimdir diye sorsam bana kendinizi nasıl tanıtırdınız? (Eğitim, aile, medeni durum…)
-'Yavuz Nufel; Hallac-ı Mansur, Ömer Hayyam, Hz. Mevlana ve Neyzen Tevfik çizgisinde bir ‘Hiç’.
O yüzden boğazında taşıdığı tasmasında, parmağında taşıdığı yüzükte ‘HİÇ’ yazar..
1960 Samsun / Havza’da doğmuşum. Şanslıyım yani. Samsunlu olmaktan değil, o gece 4-5 milyon canlıdan ( spermadan) tek ben doğmuşum. İnsanın doğumu ana rahmine düşmesi müthiş bir olay, hayatttaki en büyük şansı… O çileli, öğrenci kanının dere olup aktığı dönemde öğrenciydim. Bizim kuşak kayıp kuşak. İlk telif ücretimi lise yıllarında dönemin Gırgır dergisinde yaynlanan bir esprimden dolayı Oğuz Aral’dan aldım. O gün bu gündür kalem emekçisiyim. 38 yıldır gazetecilik yapıyorum. Ta ilk okul yıllarımdan başlayan bir şiir sevdası, söylenecek sözü farklı söylemek merakı. O dönemde Hollanda’ya gittim. Sonra 1982 de gelip askerliğimi yaptım. 1985 yılında tekrar Hollanda’ya evlilik yolu ile gittim. Eğitimime bir süre devam ettim. Ben hep öğrenci kalmalıyım düşüncesi ile “HİÇbir” okulu bitirmedim! Dört fakülteyi de yarım bıraktım. Ailem tipik bir Karadeniz ailesi. Beş kardeşiz. İlk evliliğimden üç çocuğum var. İkinci evliliğimi yeni yaptım, mutluyum.'
-Yıllardır yurdunuzdan uzakta Hollanda’da yaşıyorsunuz. Hollanda’ya gelme ve buraya yerleşme kararınızda etken olan neydi?
-'Hollanda’ya gidip görmüştüm. Daha sonra evlilik yoluyla gittim. Benim gittiğim yıllarda Türkiye ile Avrupa arasında başta maddi olmak üzere her konuda dağlar kadar fark vardı. İş eğitim, düşünce özgürlüğü, insan hakları vs. Oraya yerleşmemde bunların etkisi elbette oldu.'
-Sevilen bir şairsiniz. Bunu neye bağlıyorsunuz?
-'Teşekkür ederim. Sevdiğime bağlıyorum. Sevmek kesin ve garantidir, bundan emin olabilirsiniz. Ben insanları sevdiğimden eminim. Sevilmek de sevmenin geri yansımasıdır genelde. Ayrıca şair yönümle sevilmem, o insanların duygularına tercüman olmamdan kaynaklanıyor sanırım. Onların söyleyemediklerini söylüyorum gerekirse onlar adına küfrediyorum şiirlerimde. Küfredemeyenler de “Hay ağzına sağlık!” diyorlar.'
-Şimdiye kadar kaç kitap yayınladınız? Bunların adlarını öğrenebilir miyim?
-“Yatsıda Sönmeyen Mum Işığında”, “Şiirmatik”, “Lalezarda Deli Var”, “40 Yıl 40 İnsan 40 Öykü”
(Avrupa’ya göçün 40. yılında belgsel araştırma), “Zer mi Hiç mi” ve bir kaç ay önce çıkan
“HİÇ İŞTE”… Ayrıca “Hiç” adında kendi şiirlerimden oluşan bir Şiir CD yayınlanmış durumda.'
-Şiirlerinizi yazarken ruh haliniz genelde nasıldır?
-'Şair yaşadıklarını yaşatan, hissettiklerini hissettirendir.Yaşadığı dönemin ve olayların canlı tanığıdır, olmak zorundadır diye bir tezim savunumum, ilkem var. İyi bir gözlem şart. Yani rüyaya yatar gibi şiire yatmam ben. Ismarlama şiir hiç yazamam. Aşık olmadan aşk yazılır mı? Depremi yaşamadan deprem yazılır mı? Yazılsa yazılsa şiir değil ama şiire benzer başka bir şey olur ki, şiiri öldüren de budur. Yaşamadan hissetmeden yazmak...
Evinde saksı çiçeği yetiştirmeyi bilmeyen, istemeyen, balkonunda bir çiçek bulunmayan bir kimse kalkıyor, Babil’in asma bahçelerinden bahsediyorsa, ben bu insanı ne yazarsa yazsın şair diye ciddiye almam.'
-Şairler genelde yalnızlığı severler diye bir kanı var. Size göre bu kanı doğru mudur?
-'Evet doğru, aslında oradaki yalnızlık kafasındaki imgelerle flört etmek içindir. Dış etkenlerden kurtulup kelimelerle imgelerle sevişmek içindir. Derlerki, her şair biraz delidir. Doğru, gerçek şairin iki delilik dönemi vardır: Şizofrenik ve Nevrotik. Şizofrenik döneminde çölde saray yapar imgelerle, herkes yanarken o donar. Şiir bitince Nevrotik döneme geçer ve şizofren haldeyken çölde yaptığı sarayın içinde ikamet etmeye başlar. “Şairler yalnızlığı severler.” dedikleri olayın iç yüzü budur.
-İlham perileriniz size günün hangi saatlerinde daha çok uğrarlar?
-'Günün muhasebesini yaparken yazarım genelde. O gün yaşadıklarım, tanık olduklarım, izlediklerimi beynimde geçirirken yazarım. İlham perisi diye bir şey olduğuna da inanmıyorum ayrıca...'
-Marmara depremini anlatan bir şiiriniz var. Klip de çekmişlerdi. Televizyonlarda da çok gösterildi.
Bu şiirle ilgili bize neler söylersiniz?
-'17 Ağustos 1999 sabahı o çocuğun çığlığını gördüm, duydum, şahidim. Ben sadece kelimeleri dizdim. Az önce söyledim, şair yaşadıklarını yaşatan, hissettiklerini hisettirendir.Yaşadığı dönemin ve olayların canlı tanığıdır ve olmak zorundadır. Her şair empati yapmak zorundadır.'
-“Hiç” denince aklıma ilk gelen Yavuz Nufel oluyor. Neden “HİÇ”?
-'Bu sorunun da bir kısmını az önce cevapladım. Hiç, aslında her şeydir. Gidin huzur evlerinde yaşlılara hayatlarının nasıl geçtiğini sorun. ( Ben yaşlılarla fırsat buldukça sohbet ediyorum. En mektep medrese görmemişi bile ansiklopedi gibidir, ikinci nüshası olmayan... Ve huzur evleri birer kütüphane sayılır.) Nasıl geçti 80 yılınız, 90 yılınız deyin “HİÇ” derler, “HİÇ İŞTE” derler. O HİÇ’in içinde ne sevdalar, ne ölümler, ne acılar gizlidir değil mi? Ama sorduklarında düşünmeyi bilmeyen, okumayı sevmeyenler, Hayyam’ı Neyzen’i, Hallac-ı Mansur’u, Mevlana’yı okumamışlara HİÇ’i, Hayat İnsan Çİle kelimelerinin baş harfleri diyorum ve genelde ingilizce bilmeyenler bile İngilizce Wouwww diye hayret ediyorlar! (İroni))'
-Yazmaktaki gayeniz nedir? Neden şiir yazıyorsunuz?
-'Hiç bir gayem yok, normal insanlar her şeviştiklerinde çocuk yapmak için mi sevişir. Hayır. Şiir beynin orgazmı, boşalması benim için. Neden yazıyoruma gelince bugünü yarınlara taşımak için... Siz şimdi Kuvayı Milliye Destanı’nı yazabilir misiniz, Nazım’ın, Necip Fazıl’ın Sakarya’sını, Mehmet Akif’in Çanakkale Şehitlerine’sini? Mümkün değil. O halde neymiş, şair yaşadığı dönemin ve olayların canlı tanığı olmak zorundaymış. Kısaca şair biraz da tarih yazan tarihçidir.'
-Pek çok konuda şiir yazdığınızı biliyorum. Şiirlerinizde en çok işlediğiniz konu hangisidir?
-'Bilmiyorum ama hiciv şiirleri ağırlıkta sanıyorum. Olayları irdeliyor, sorguluyor, baş kaldırıyorum, isyan ediyorum şiirlerimde. Son kitabım “HİÇ İŞTE” aforizma ağırlıklı…'
-Sizi bilge biri olarak nitelendiriyorum. Çünkü öyle özlü sözleriniz var ki, her biri altın değerinde…
Bu sözlerinizden birkaç örnek vererek, hangi deneyimler sonucu oluşturduğunuzu anlatır mısınız?
-'Bu sözler, kitaplarımda var ha deyince çıkmıyor. Ama mutlaka bir haksızlık, bir mağduriyet karşısında çıkan öz deyişler… Çok güzel ata sözlerimiz var ama, gelişen dünya ile onlar da yetersiz kalıyor. Anında sosyal medyada paylaşıyorum. Mesela: “Yarım doktor candan, yarım hoca dinden eder.” sözü yerinde ama yetersiz! Bu sözü ben “Yarım anne evlattan, yarım baba servetten eder.” diye ekleyerek söylüyorum.'
-Bendeki imzalı kitaplarınızdan biri “Lalezarda Deli Var” diğeri de “Şiirmatik” … İsimleri oldukça farklı… Nereden aklınıza geldi şiir kitaplarınıza bu isimleri koymak?
-'Lalezar, lale bahçesi, yani Hollanda. Her köyün bir delisi var derler. Şair de deli ise… Eski haber müdürüm Zeki Şahin bana Lalezar’ın Delisi diye hitap ederdi. Kitabıma isim oldu. Şiirmatik ise, her şey gibi şiirin, dilin kirlenmesine bir tepki. Nasıl xxx matikler çamaşırları temizliyorsa şiirmatik de şiiri temizlesin istedim. Yoksa otomatik şiir yazan anlamında değil...'
-İşinizi yaparken ailenizden destek alıyor musunuz? Onların sizin bu çalışmalarınızdaki rolü ve yeri nedir?
-'Hayır, ne desteği, şiir yazılırken destek alınır mı? Bittikten sonra ya beğenirler ya da beğenmezler herkes gibi. Ama tek kişilik dinletilerde, organizasyonlarda müthiş destek verirler her detaya kadar. Sevgi bağlarımız güçlü olmasa sevgisizliği nasıl anlatabilirim. Rolleri, yerleri destekleri sevmek, sevildiğimi hissettirmek, o yönüm garantide olduğu için başka işlere kafa yorup, insanları hicvediyorum ya!'
-Siz sadece şiir yazmıyorsunuz, çok da iyi yorumluyorsunuz. Üstelik sahnede hoş bir gösteri eşliğinde… Şiir Show sizinki… Kapadokya’da ve Adana’da sizi sahnede izlemiştim. İzlemeyenler için sahnedeki bu güzel şiir gösterileriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
-'1960’dan günümüze kadar olayları her yönü ile ele alıyor anlatıyorum. Şiir okuyan Meddah diyebilirsniz. Yani aklım erdiğinden beri yaşadıklarımı anlatıyorum. Tanık olduklarımı. İnsanları hem güldürüyor hem de ağlatıyorum. 1970 -1980 döneminin kardeş kavgalarını, depremi, ölümleri, almacıların 50 yıllık hayatlarını, 10 yıllık dilimler halinde anlatıyor ve o dönemlere ait yazdığım şiirleri okuyorum.'
-Sizce başarının sırrı nerede gizlidir?
-'Öz güven, bilgi ve sabır… Babam “Düşman öldürmekle bitmez, başarı düşmanı öldüren en güçlü silahtır.” derdi.'
-Yapmayı düşünüp de çeşitli nedenlerden dolayı yapamadığınız farklı projeleriniz var mı?
-'Değil yapmayı, isteyip de hayal edip de gerçekleştiremediğim bir hayalim bile yok. Projelerim var.
50 yıl belgeseli çekmek istiyorum. Sahne programım HİÇ, GÖÇ ve SIR olmak üzere üç farklı anlatı / dinleti / gösteri… Gitmedik yer bırakmadan turne yapmak istiyorum. Şu ana kadar 108 kez sahnede seyirci karşısına çıktım ve yaklaşık 25 bin kişi izledi. Kısaca 250 bin, 500 bin, seyirciye ulaşmak, kazandığım para ile de ölmeden bir okul yaptırmak için uğraşmak en büyük hayalim ve projem...'
-Bundan sonraki hedefiniz nedir?
-'Hedefim, her ay en az iki dinleti yapmak, kuruş kuruş o okulun parasını biriktirmek. Projem çalınsın ya da biri “Gel, ortak yapalım.” desin diye ilk kez size ve okurlarınıza söylüyorum: Okul sıradan okul olmayacak, sınıflar 20 öğrenci en fazla 25 kişilik... Okul geniş bir bir alanda bulunmalı... Her öğrencinin bir hayvanı olacak özellikle de sokak köpekleri... Yani okul ve sokak hayvanları barınağı iç içe. Diğer hayvanlar da olabilir koyun, kuzu, tavşan, kedi vs. Öğrenciler teneffüslerde cep telefonundan sanal hayvan beslemek,sanal çiftlikle uğraşmak yerine kendi gerçek hayvanının bakımı ile ilgilenecek, onları sevecek…'
-Harika bir proje... Umarım gerçek olur. Özellikle her çocuğun bir hayvanı olması fikrine bayıldım. Sınıfların 20-25 kişilik olması da gerçekten muhteşem... Bana vakit ayırdığınız için teşekkür ederim. Son olarak okurlarımıza neler söylemek isterdiniz?
-'HİÇ İŞTE, ben teşekkür ederim.'
Yavuz Nufel'in otobiyoğrafisi:
Şair / Gazeteci / Yazar ( Deli )
Kayıp Kuşak...
1960:Havza’da doğdu.
1976: Lise yıllarında “Gırgır Dergisi”nde yayımlanan espri ve fıkraları ile yazın hayatına atıldı.
1985: Hollanda’ya geldi
1986: Kendisinin yazıp yönettiği “Dayılar” isimli güldürü filmini çekti...
Beş yıl boyunca, radyolarda çeşitli programlar ve reklam söz yazarlığı yaptı.
1993: Kurucularından olduğu “Ekin Dergisi”nde, uzun yıllar Genel Yayın Yönetmenliği ve köşe yazarlığı yapmasının yanında, mizah ve magazin sayfalarını da hazırladı.
1999-2002: Türkiye Gazetesi ve TGRT’de, “Hollanda Haber Sorumlusu” olarak çalıştı
2002-2004: Avrupa’da ve Türkiye’de yayımlanan “Sesver Gazetesi”nde köşe yazarlığı yaptı.
2004: Gala TV üzerinden yayın yapan TV Avrupa’da, “Mavinin Destanı” adlı programıyla, Hollanda’daki Türkleri 13 hafta boyunca -sivri dilli bir mizahî bakış açısıyla ekranlara taşıdı.
2005: “40 Yıl, 40 İnsan, 40 Öykü” adlı kitabından yola çıkarak, Avrupalı Türkler’in kırk yıllık macerasını 13 bölüm halinde Kanal Avrupa için çekti...
Hollanda’dan yayın yapan Demet TV’de, 2001 yılından itibaren 7 yıl “Haftanın Yorumu” adlı programı hazırlayıp sundu.
1999-2001 : Son FM'de canlı “Yavuz Nufel ile Şiirmatik” adlı şiir ve söyleşi programı hazırlayıp sundu.
2001-2008: Radyo Deniz’de canlı “Yavuz Nufel ile Şiirmatik” adlı şiir ve söyleşi programı hazırlayıp sundu.
Eserleri:
1999: Yatsıda Sönmeyen Mum Işığında (şiir)
2000: Şiirmatik (şiir)
2005: 40 Yıl 40 İnsan 40 Öykü (Belgesel Araştırma) (Kıbrıs Balkanlar Avrasya Edebiyatlar Kurumu (KIBATEK) ’nun “2005 Yılı Edebiyat Ödülü”ne layık görüldü)
2006: Lalezarda Deli Var (şiir, makale, anı) kitapları yayımladı.
2007: ' Hiç' adlı bir şiir albümü Çıktı!
2007-2008-2009 Kanal Avrupa' da 5 ATI 1 adli muzik eglence siir programı hazirlayip sundu....
2010: Zer Mi? Hiç Mi? adlı kitabı Bengü Yayınlarından,
2012 Zer mi? Hiç Mi? Dedalus yayınlarından çıktı
2012-Gazeteci İlhan Karaçay'ın yaşam öyküsü
2011-2012 :Haber7 köşe yazarlığı yaptı
2009'dan itibaren
SON MEDİA GENEL YAYIN YÖNETMENI ve Köşe yazarı
Ayrıca: MARMARA ÜNİVERSİTESİ VE GALATASARAY ÜNİVERSİTELERİ İLETİŞİM FAKÜLTELERİ BAŞTA OLMAK ÜZERE ÇEŞİTLİ ÜNİVERSİTELERDE Konferans verdi...
Türkiye, Hollanda, Belçika, Almanya'da, Göç / HİÇ ve HİÇ'tenlikle adlı şiir, 100'den fazla tek kişilik DİNLETİ YAPTI ve yapmaya devam ediyor.
