2008 ile 2015 yılları arasında Avrupa'da dünyaya gelen en az 67 çocuğun, nadir rastlanan ve kansere neden olan bir genetik mutasyonu taşıyan sperm donörü aracılığıyla doğduğu ortaya çıktı. Bu çocuklardan en az 10’una lösemi ve lenfoma dahil olmak üzere kanser teşhisi konuldu.
Vaka, Fransa’daki Rouen Üniversitesi Hastanesi’nden biyolog Dr. Edwige Kasper tarafından Milano’da düzenlenen Avrupa İnsan Genetiği Derneği konferansında açıklandı. Söz konusu genetik mutasyonun, kanser riski yüksek Li-Fraumeni sendromuyla bağlantılı olduğu ifade edildi.
İlk alarm iki aileyle başladı
The Guardian gazetesinde yer alan habere göre, vaka iki farklı ailenin çocuklarında görülen nadir kanser türleri sonrası doğurganlık klinikleriyle temasa geçmesiyle ortaya çıktı. Yapılan genetik testlerde, TP53 adlı gendeki mutasyonun her iki çocuğa da aynı sperm donöründen geçtiği tespit edildi.
Avrupa Sperm Bankası (ESB), donörün spermlerinde bu mutasyonu doğruladı. O dönemde yapılan standart taramalarda bu tür bir genetik riskin saptanmasının mümkün olmadığı, mutasyonun 2008 yılında kanserle ilişkilendirilmediği belirtildi.
Dr. Kasper, genetik analizlerle mutasyonun yüksek oranda kansere neden olabileceğini gösterdiklerini, bu nedenle donörden doğan çocukların tamamının genetik danışmanlık alması gerektiğini vurguladı.
Avrupa genelinde 46 aile, 67 çocuk etkilendi
Avrupa genelinde yapılan taramalarda, 8 farklı ülkedeki 46 aileden 67 çocuğun bu donörden dünyaya geldiği tespit edildi. Genetik testlerde, bu çocuklardan 23’ünde kanserle ilişkilendirilen mutasyon saptandı. En az 10 çocuğun ciddi kanser türlerine (lösemi, non-Hodgkin lenfoma) yakalandığı bildirildi.
Risk taşıyan çocuklara, düzenli tüm vücut ve beyin MR taramaları ile yetişkinlikte meme ve karın ultrasonu ile takip yapılması tavsiye edildi.
Danimarka merkezli sperm bankasında bağış yapıldı
Gazetenin haberine göre, donörün milliyeti açıklanmadı ancak bağışın Danimarka merkezli European Sperm Bank (ESB) aracılığıyla yapıldığı belirtildi. ESB, dünya genelinde bir donörün en fazla 75 aileye sperm bağışlayabileceğini açıkladı. Ancak bugüne dek kaç çocuk doğduğu bilgisi netleşmedi.
Kurum, yaşanan olay karşısında "derin üzüntü duyduklarını" belirterek, tüm kliniklerin uyarıldığını ve donörün test edildiğini açıkladı. Ancak mutasyonun hangi genetik riskleri taşıdığı bilinmediği sürece bu tür vakaların bilimsel olarak önlenmesinin mümkün olmadığını savundu.
Avrupa’da bağış sınırlamaları yeterli mi?
Bu vaka, sperm bağışıyla ilgili Avrupa genelindeki düzenlemeleri de yeniden gündeme taşıdı. Belçika’da bir donörün en fazla 6 anneye, Fransa’da 10, Birleşik Krallık’ta 12, Almanya ve Danimarka’da ise 15 anneye bağış yapmasına izin veriliyor. Ancak Belçikalıların yurt dışındaki kliniklere erişebilmesi nedeniyle bu sınırların etkili olmadığı vurgulanıyor.
Avrupa Sperm Bankası ise çocuk sayısına değil, aile sayısına sınır koyuyor: Her bir donörün 75 farklı aileye bağış yapmasına izin veriliyor. Ancak Fransa’daki uzmanlar, bu sayının Avrupa genelinde yasal olarak kısıtlanması gerektiğini savunuyor.
©Sonhaber.eu
