Yakın gelecekte uçakla tatile çıkmak cüzdanı daha fazla zorlayabilir. Bu kez artışın nedeni havayolu şirketleri ya da enflasyon değil; dünya genelinde gündeme gelen yeni bir çevre vergisi. Amaç, iklim krizine en çok katkı sağlayan zengin ülkelerin bunun bedelini ödemesi ve elde edilen gelirin gelişmekte olan ülkelere yönlendirilmesi. Böylece her yıl 100 milyar eurodan fazla kaynak oluşturulması hedefleniyor. Bu gelir, iklim ve kalkınma yardımlarına aktarılacak. Uçak biletlerinin 10 ila 120 euro arasında artabileceği belirtiliyor.
Kim ne kadar ödeyecek?
Plan hayata geçerse, uçuş sınıfına ve rotaya bağlı olarak bilet fiyatlarında artış olacak. Avrupa içi veya kısa mesafeli uçuşlarda ekonomi sınıfı yolcular 10 euro, business sınıfı yolcular ise 20 euro ek ücret ödeyecek. Uzun mesafeli uçuşlarda bu rakamlar ekonomi sınıfı için 30 euro, business sınıfı içinse 120 euro’ya kadar çıkabilecek. Özel jet yolcuları için ise kişi başına binlerce euroyu bulabilecek yüksek vergiler öngörülüyor.
Bu vergi neden getiriliyor?
Uçakla seyahat, çevreye en çok zarar veren ulaşım biçimlerinden biri olmasına rağmen nispeten ucuz kalmaya devam ediyor. Bunun başlıca nedeni, uçak yakıtı olan kerosene (kerosen) için dünya genelinde neredeyse hiç vergi uygulanmaması. Oysa havacılık sektörü, dünya çapındaki karbon salımının yüzde 2’sinden fazlasını oluşturuyor. Ancak bu emisyonların büyük çoğunluğundan, dünya nüfusunun yalnızca küçük bir kesimi sorumlu.
Yeni vergi, “kirleten öder” ilkesine dayanıyor. Toplanacak gelirin kuraklık, sel ve sıcak hava dalgaları gibi iklim krizinden en fazla etkilenen gelişmekte olan ülkelere yönlendirilmesi planlanıyor.
Ne zaman yürürlüğe girecek?
Düzenlemenin kesin olarak ne zaman uygulanacağı henüz belli değil. Planlar, Kasım 2025’te Brezilya’da yapılacak olan Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nde (COP30) masaya yatırılacak. Fransa, Kenya ve Barbados gibi ülkeler öneriye destek verdiğini bildirdi. Avrupa Birliği içinde de konu tartışılıyor. Fransa ise halihazırda daha yüksek uçuş vergileri uygulamaya başladı.
Hollanda’nın bu düzenlemeye katılıp katılmayacağı henüz netleşmedi. Ancak önümüzdeki birkaç yıl içinde benzer bir verginin uçak biletlerine yansıması olası görünüyor.
Kamuoyu desteği yüksek
Oxfam ve Greenpeace’in 13 ülkede yaptığı anketlere göre, halkın dörtte üçü özellikle zengin ve sık uçan yolculara yönelik böyle bir vergi uygulamasını destekliyor. Katılımcıların yüzde 80’i ise petrol ve gaz şirketlerinin daha yüksek vergilendirilmesi gerektiğini düşünüyor.
©Sonhaber.eu