Sonhaber'i takip etmek ve haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesini sağlamak için buraya tıklayın.
Hollanda’da genel seçim sonrası hükümet kurma çalışmalarında bir adım daha atıldı. Seçimin galibi D66, CDA ile yürüttüğü görüşmeler sonrasında, diğer partilerle yürütmek istedikleri müzakerelerin temelini oluşturacak planlarını açıkladı. Parti liderleri Rob Jetten ve Henri Bontenbal tarafından duyurulan planda, konut sahiplerinin ipotek faizlerini gelir vergisinden düşmesine imkân tanıyan "hypotheekrenteaftrek" uygulamasının kademeli olarak azaltılması, yol kullanım ücretinin (rekeningrijden) yeniden uygulanması ve ihtiyaca göre askerlik çağrısı (selectieve opkomstplicht) gibi maddeler dikkat çekti.
Jetten, Bontenbal ve arabulucu Sybrand Buma’nın sunduğu plan bir “başlangıç dokümanı” olarak değerlendiriliyor ve diğer partilere müzakere daveti niteliği taşıyor. Belgede yer alan öneriler, D66 ve CDA için müzakerelerin başlangıç noktası anlamına geliyor. Bu nedenle tüm önerilerin koalisyon anlaşmasına girip girmeyeceği henüz kesin değil.
Konut
D66 ve CDA, seçim programlarında da belirttikleri gibi ipotek faizi vergi desteğinin kademeli olarak azaltılmasını istiyor. Ancak bunun hangi tarihte başlayacağı ve kaç yıl süreceği henüz net değil. Partilere göre bu desteğin azaltılmasından doğacak açık, gelir vergisi üzerinden telafi edilebilir.
Partiler, konut inşasını kolaylaştırmak amacıyla bazı kurallar ile prosedürlerin kaldırılmasını savunuyor. Böylece inşaat projelerine karşı itiraz etmek zorlaşırken, ev paylaşımı (woningdelen) daha kolay hâle gelecek. Ayrıca çok daha fazla konut inşa edilmesi hedefleniyor ve belediyelere ucuz arazi satın alma konusunda daha geniş yetkiler verilmesi öneriliyor.
Sağlık
Her iki parti de sağlık harcamalarında tasarrufa gidilmesi gerektiğini düşünüyor. Harcama artışının her yıl daha yavaşlatılması hedefleniyor. Belgede, vatandaşların ödediği 380 euroluk yıllık katkı payının (eigen risico) korunacağı belirtiliyor.
Partiler ayrıca hangi tedavilerin temel sağlık paketine ekleneceğinin daha eleştirel biçimde değerlendirilmesini istiyor. Sağlık sektörü ile birlikte etkisiz tedavilerin paketten çıkarılıp çıkarılamayacağı araştırılacak. Yaşlı bakımında da kapsamlı bir reform planlanıyor.
Sığınma ve Göç
Sığınma ve göç alanındaki en dikkat çekici unsur, D66 ve CDA’nın tartışmalı dağıtım yasasını (spreidingswet) korumak istemesi. Partiler, istikrarlı bir barınma kapasitesi oluşturulması gerektiğini ve bunun için düzenli, güvenli bir finansman modelinin zorunlu olduğunu savunuyor.
Plana göre üç yıllık geçici oturum izinleri getirilmeli ve çift statü sistemi uygulanmalı. Sığınma başvurularının Avrupa dışında yapılabilmesi ve işlemlerin orada yürütülebilmesi gerektiği ifade ediliyor. Ayrıca Viyana Sözleşmesi’nin modernize edilmesi gerektiği belirtiliyor.
Azot (Stikstof)
Partiler, 2035 hedefinin korunacağını ve bu nedenle azot krizinin çözülmesi gerektiğini vurguluyor. En kırılgan doğa alanlarının yakınında azot salımının azaltılması öncelikli hedef olarak belirleniyor.
Bu bölgelerde çiftçilerin hayvan sayısını azaltması, dönüşüm yapması, taşınması veya faaliyeti tamamen bırakması gerekecek. Uzun vadede tüm çiftçiler için 2035’e yönelik bireysel azot salım sınırı getirilecek. Çiftçiler bu sınıra ulaşmak için nasıl bir yöntem izleyeceklerine kendileri karar verebilecek.
Çiftçilere destek amacıyla yeniden geniş kapsamlı bir azot fonu kurulacak. Hedeflere ulaşılamaması hâlinde zorunlu küçülme “son çare” olarak gündeme gelebilecek.
İklim
Her ne kadar 2030 iklim hedeflerine ulaşılması zor görünse de D66 ve CDA, CO₂ emisyonunun azaltılması konusunda iddialı kalmak istiyor. İlk öncelik, elektrik şebekesindeki tıkanıklıkların giderilmesi. Bu nedenle “şebeke kapasitesi kriz yasası” çıkarılmalı ve elektrik altyapı çalışmaları hızlandırılmalı.
Partiler mevcut iklim önlemlerine sadık kalacaklarını belirtiyor. Nükleer santral inşasına devam edilmesi, ısıtma ağlarının yaygınlaştırılması ve denizüstü rüzgâr tarlalarının genişletilmesi planlar arasında yer alıyor. Sanayi ile yapılan iklim anlaşmalarının da korunacağı ifade ediliyor.
Yeni bir unsur olarak yol kullanım ücreti (rekeningrijden) yeniden gündeme getiriliyor. Schoof Hükümeti tarafından kaldırılan bu uygulamaya geri dönülmesi isteniyor. Modele göre sürücüler hem kilometre başına ödeme yapacak hem de yoğun saatlerde ek ücret ödeyecek.
Savunma
Partiler, 2035’e kadar GSYİH’nin yüzde 3,5’inin savunmaya ayrılması taahhüdünü sürdürüyor. Artan tehditler nedeniyle bu hedefe ulaşma hızının artırılması gerektiğini düşünüyorlar; ancak bunun nasıl finanse edileceği belirsizliğini koruyor.
Savunma alanındaki dikkat çekici önerilerden biri, ihtiyaca göre askerlik çağrısı (selectieve opkomstplicht) hazırlığı. Ordu önümüzdeki yıllarda büyüyecek olsa da bu büyümenin yetersiz kalması ihtimaline karşı seçici yükümlülüğün planlanması isteniyor.
Yatırım ve Bütçe
D66 ve CDA, önemli yatırım planları nedeniyle bütçe kurallarının esnetilmesi gerektiğini savunuyor. Avrupa Birliği’nin, üye ülkelerin 2028’e kadar savunma yatırımları için bütçe açığını artırmasına izin verdiğini hatırlatarak bunun Hollanda tarafından kullanılmasını istiyorlar.
Ayrıca devlet borcunun, izin verilen sınırın oldukça altında olduğu için bir miktar artırılabileceği görüşündeler. Ancak borç artışının yalnızca büyük ölçekli yatırımlarda —örneğin elektrik şebekesine yapılacak milyarlarca euroluk yatırımlar— kullanılması gerektiği vurgulanıyor.
©Sonhaber.eu