BİLİM-TEKNOLOJİ

Alzheimer tanısında erken uyarı: Koku kaybı hafızadan önce geliyor

Zararsız gibi görünen bir belirtinin, aslında Alzheimer hastalığının ilk uyarı işareti olabileceği bulundu. Hem de hafıza sorunları başlamadan yıllar önce.

Abone Ol

Almanya’da yapılan bir araştırma, hafıza sorunları başlamadan önce ortaya çıkan bir belirtinin Alzheimer’ın erken habercisi olabileceğini gösterdi. Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi (DZNE) ve Münih Ludwig-Maximilians Üniversitesi’nden (LMU) bir araştırma ekibi, Alzheimer’ın koku duyusunu neden bu kadar erken etkilediğini açıklayan yeni bir mekanizma keşfetti.

Araştırmaya göre, hastalığın erken evrelerinde bağışıklık sistemi, koku alma işlevinden sorumlu sinir hücrelerini yok ediyor. Beyindeki savunma hücreleri (mikroglialar), koku soğancığı ile beyin sapında yer alan Locus Coeruleus bölgesi arasındaki bağlantılara saldırıyor. Bu bölge, kan dolaşımı, uyku-uyanıklık döngüsü ve duyusal işlem gibi birçok hayati işlevi düzenliyor.

“Beni yok et” sinyali
DZNE’den Dr. Lars Paeger’e göre Alzheimer nedeniyle bazı sinir hücreleri aşırı uyarılıyor ve anormal şekilde çalışıyor. Bunun sonucunda, hücre zarındaki fosfatidilserin adı verilen bir yağ molekülü yer değiştiriyor. Normalde hücre zarının iç yüzeyinde bulunan bu madde dış yüzeye çıktığında, bağışıklık hücreleri için bir “beni yok et” sinyali veriyor.

Erken tanı için devrim niteliğinde buluş
Mikroglialar bu sinyali yanlış yorumlayarak, sağlıklı sinir hücrelerini bozukmuş gibi algılıyor ve yok ediyor. Araştırmacılara göre bu buluş, Alzheimer’ın çok daha erken dönemde teşhis edilmesine kapı aralayabilir.

Araştırma ekibinden Prof. Dr. Jochen Herms, Alzheimer’da koku bozukluklarının uzun süredir bilindiğini ancak nedeninin belirsiz olduğunu belirterek, “Bulgularımız bunun bağışıklık sistemi kaynaklı bir süreçten geldiğini ve hastalığın en erken evresinde başladığını gösteriyor” dedi.

Koku kaybı hafıza kaybından önce geliyor
Alzheimer hastalarının yaklaşık yüzde 85’inde, hafıza sorunları başlamadan önce koku alma bozuklukları gelişiyor. Çalışmada hem fareler hem de Alzheimer’dan hayatını kaybetmiş hastaların beyin dokuları incelendi. Ayrıca canlı denekler üzerinde yapılan görüntüleme testleriyle bulgular doğrulandı.

Yeni ilaçlar için umut
Son yıllarda Alzheimer’ın erken evresinde etkili olduğu düşünülen bazı antikor ilaçları geliştirildi. Herms’e göre bu yeni keşif, hangi hastaların erken dönemde Alzheimer geliştirdiğini belirlemeye yardımcı olabilir. Bu sayede bilişsel sorunlar ortaya çıkmadan kesin tanı konabilir ve daha erken müdahale edilebilir. Böylece mevcut ilaçların başarı şansı da artabilir.
©Sonhaber.eu